کد مطلب:32821 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا در متون ديني ( قرآن و روايات ) عباراتي بكار رفته كه ظاهر آن ، نشان از جسم بودن خداوند دارد؟

در آيات قرآن مجيد و كلمات پيشوايان بزرگ دين ، گاهي تعبيراتي درباره خداوند ديده مي شود كه در نگاه ابتدايي منزه بودن خداوند از جسم و عوارض آن حقيقتي مسلم است ، ناسازگاي مي نمايد . مانند : دست خدا بالاي همه دستها است و خداوند بينا و شنواست و خداوند كارهاي شما را مي بيند در تاريخ عقائد اسلامي به جمعيتي برخورد مي كنيم كه به مجسمه شهره اند اين گروه ، خداوند را داراي جسم مي پنداشتند علت پيدايش اين عقيده ، در كنار تاثير پذيري از هجوم عقائد باطل يهود و نصاري و احياناً مجوس به حوزه انديشه ديني بوده . نگاه سطحي به آيات و روايات با توجّه به آيات و احاديث فراواني كه صريحاً هر گونه عوارض جسم و خواص و آثار آن را از خداوند نفي كرده و ذات مقدس او را ذات بي مثال و غير قابل تصوري دانسته است ، روشن مي شود كه ظاهر تعابير موجود در آيات و روايات دسته اول منظور نيست ، بل ، مقصود نوعي مجاز گويي و به كارگيري الفاظ كنائي است .
به عبارت روشن تر الفاظ و كلمات براي رفع احتياجات روزانه وضع شده اند و بر محور موضوعاتي كه مربوط به زندگي روزمره ، است دور مي زند كه در گفتگو و مكالمه براي تفهم و تفهيم ، ناگزيريم از همين واژه ها استفاده كنيم . حقائق مرتبط با مبداء و معاد و خداوند و صفات او نيز بايد با همين الفاظ بيان شود ، بنابراين ، چاره اي جز اين نيست كه همين الفاظ معمول و متداول را در باره بيان عقائد نيز به كار گيريم . مثلاً وقتي مي خواهيم بگوئيم خداوند از تمام گفتگوها و صداها با خبر است ، چاره اي نداريم جز اينكه بگوئيم خداوند هر سخني را مي شنود در اينجا منظور از كلمه شنيدن ، شنيدن با گوش نيست منظور بودن خداوند از تمام سخنان است . هم چنين در مورد ديدن و امثال آن منظور همان نتيجه ديدن و مانند آن است .
بنابراين ، اگر گفته شود ، خداوند زيبا است ، مقصود زيبايي جسمي نيست ، بلكه منظور ، اين است كه خداوند تمام كمالات را دارا است و مسلماً چنين وجودي زيباست . همچنين منظور از ملاقات با خداوند در جهان ديگر ، ملاقات و ديدار خداوند با چشم ظاهري نيست ، بلكه مشاهده آثار حكومت و قدرت و عدالت او يعني مزد و پاداش و مجازات و كيفر كارهاست ، كه آثار و نشانه هاي وجود و صفات او است ليكن دليل بزرگي اين آثار و تجلي آشكار قدرت حق در عرصه قيامت ملاقات اين آثار به منزله ملاقات خداوند شمرده شده است از امير مؤمنان ( عليه السلام ) نقل شده است كه مي فرمود :
« ما رايت شي ء ؛ الا و رايت الله قبله و بعده و معه ؛ چيزي را نديدم مگر اينكه خداوند را پيش از آن و پس از آن و همراه آن مشاهده كردم » .
مقصود ازن است كه آثار علم و قدرت خدا در تمام اشياء مشاهده مي كنم .